POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA
DLA RODZICA

Problem nadużywania mediów cyfrowych przez dzieci i młodzież

Mając na względzie problem nadużywania mediów cyfrowych przez dzieci i młodzież, należy postawić tezę, że nie ma odpowiedzialnego korzystania ze smartfonów, komputerów, Internetu, bez tworzenia domowych zasad używania tych narzędzi. Ale czy my, rodzice potrafimy takie domowe kodeksy tworzyć? Okazuje się, że to, co wydaje się teoretycznie proste, w praktyce zaczyna spędzać sen z rodzicielskich powiek. 

Domowe zasady korzystania z mediów cyfrowych to podstawa

Jednym z budulców tak zwanej odpowiedzialności cyfrowej naszych dzieci jest właściwe modelowanie postaw w codziennym używaniu cyfrowych dobrodziejstw. Dlaczego takie zasady są ważne? Po pierwsze budują poczucie bezpieczeństwa dziecka poprzez tworzenie codziennych rytuałów odnoszących się do nowych technologii. 
Ustalone zasady wyznaczają dziecku stałe granice, które zna i rozumie, wykształcają zdrowe nawyki związane z e-higieną (które zaprocentują w jego dorosłym życiu z technologią), zmniejszają poczucie stresu, (pojawia się czas na odpoczynek od informacyjnego przeciążenia powodującego przemęczenie młodego umysłu), pobudzają do kreatywnego poszukiwania zajęć w czasie wolnym, jak również mogą przyczyniać się do zmniejszania konfliktów rodzinnych dzięki jasnym regułom, których każdy jest zobowiązany przestrzegać. Rekomendacją do tworzenia domowych zasad jest również fakt, że dobrze wdrożone zasady pomagają spędzać więcej czasu razem, bez dekoncentrującego wpływu smartfonów. Szerzej temat omówiliśmy w poprzednim artykule “Życie rodzinne konta urządzenia mobilne”. Zachęcamy do jego lektury. 

Wytyczne do tworzenia domowych kodeksów korzystania z nowych technologii

Wzór domowego kodeksu korzystania z mediów cyfrowych wraz z załączonym scenariuszem rozmowy rodziców z dziećmi nt. domowych zasad można znaleźć tutaj: https://domowykodeks.pl 
W jaki sposób budować domowe kodeksy korzystania z nowych technologii? Jaki udział w tych pracach mają mieć rodzice, a jaki dzieci? Czy wypracowany kodeks jest stały i niezmienny i czy powinien dotyczyć jedynie dzieci? Poniżej spisano kilka najważniejszych wytycznych, o których powinniśmy zawsze pamiętać podczas opracowywania tego rodzaju rodzinnych kontraktów. 

1. Przedyskutuj pomysł. Dobrze jest wcześniej przedyskutować pomysł tworzenia domowego kodeksu ze swoim mężem/żoną, partnerem/partnerką. Oboje rodzice powinni mieć pełną spójność i wizję celu, do którego zmierzają. W przypadku, kiedy nie mieszkacie razem, dobrze jest poinformować siebie nawzajem o tworzeniu domowego kodeksu. Jeśli zostanie on wypracowany, powinien obowiązywać w domu taty i mamy. 

2. Praca wspólna. Zasady ustalone w ramach domowego kodeksu powinny być efektem Twojej pracy z dzieckiem, a nie Twoją pracą czy pracą samego dziecka. Jeśli dziecko będzie miało realne poczucie wpływu na spisane treści, istnieje większe prawdopodobieństwo ich przestrzegania w przyszłości. Dzięki wspólnej pracy podnosisz poczucie podmiotowości i ważności dziecka w procesie stanowienia o najważniejszych rzeczach w swojej rodzinie. 

3. Jesteś liderem. Pamiętaj, że jako osoba dorosła sprawujesz pełną kontrolę nad pojawiającymi się pomysłami dziecka. Jesteś liderem tworzonych zasad odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych. Podczas tworzenia kodeksu wsłuchuj się w oczekiwania i pomysły dziecka, nie neguj ich, nie mów, że są złe, tylko że ewentualnie wymagają korekty. W punktach spornych zaproponuj swoje zmiany do pomysłów dziecka. Pamiętaj, że stworzone zasady nie powinny być spisywane w formie zakazów ani nakazów, ale raczej w formie wskazówek. 

4. Myśl pozytywnie. Pamiętaj, że zasady nie powinny być spisywane w formie zakazów ani nakazów, ale raczej w formie wskazówek. Takie rozumienie sprawy pozwoli pozbyć się negatywnego kojarzenia pracy, którą należy wykonać. 

5. Wspólnie przestrzegaj. Ustalone w ramach domowego kodeksu zasady powinny być przestrzegane wspólnie. To jeszcze bardziej podkreśli rolę i znaczenie dziecka w rodzinie. Dziecko poczuje się pewne siebie, kiedy zobaczy, że również Ty starasz się podążać za wytyczonymi celami odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych. Będzie miało poczucie, że nie jest pozostawione samo sobie, tylko że może liczyć na Twoje wsparcie i Twoją obecność. 

6. Konsekwencja w działaniu. Pamiętaj, że podczas swojej pracy z dzieckiem powinieneś ustalić nie tylko zasady odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych, ale również konsekwencje ich nieprzestrzegania. A zatem zastanów się dobrze nad każdą spisaną zasadą, czy rzeczywiście jesteście w stanie jej bez problemu przestrzegać. Pamiętaj: chodzi o proste rozwiązania zmierzające do zwiększenia higieny osobistej w codziennym używaniu mediów cyfrowych. Domowy kodeks nie powinien kojarzyć się z karą i zbiorem zasad nie do spełnienia.

7. Monitoruj postępy. Domowy kodeks odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych ma za zadanie kształtować właściwą postawę w zakresie codziennego używania takich urządzeń mobilnych jak smartfon, tablet, komputer, konsola do gry. Tak rozumiany nie może sprowadzać się do jednorazowej wspólnej pracy, ale powinien być wdrażany każdego dnia. Zwróć uwagę na to, aby co jakiś czas – przez Ciebie ustalony – zwracać uwagę, w jaki sposób Wasza praca jest wdrażana w codzienne funkcjonowanie rodziny. Być może dojdziesz do wniosku, że potrzebne są zmiany w domowym kodeksie, być może poszczególne jego punkty wymagają korekty albo całkowitego przeformułowania, a nawet likwidacji.

8. To naprawdę ważny dzień. Pamiętaj, że proces tworzenia zasad odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych nie powinien kojarzyć się z karą i surowym ograniczeniem. Zrób wszystko, aby dziecko/uczeń zapamiętało/zapamiętał ten dzień jako ważne wydarzenie w swoim życiu. Niech pojawienie się zasad odpowiedzialnego korzystania z mediów cyfrowych kojarzy się z przyjemnie spędzonym czasem.


Praktyka wskazuje, że wielu nieporozumień w domu, w szkole, w miejscach publicznych związanych z nieumiejętnym używaniem smartfonów i tabletów udałoby się uniknąć, gdybyśmy modelowali właściwe postawy dotyczące używania cyfrowych dobrodziejstw przez nasze dzieci. Nie zapominajmy o tym, że małe dziecko jest bardzo plastyczne w uczeniu sią zachowań pożądanych. Dlatego twórzmy wspólnie z naszymi dziećmi domowe kodeksy i zasady używania narzędzi nowych technologii mając świadomość ich dobra, właściwego rozwoju, pozytywnego wpływu zasad na ich zdrowie somatyczne, psychiczne oraz społeczne.